Elektrische ladingen houden planeetvormingsproces aan de gang (Astronieuws)

Wetenschappers hebben mogelijk ontdekt hoe stofdeeltjes kunnen samenklonteren tot planeten. Bij het onderzoek hebben ze gekeken hoe zulke deeltjes zich onder microzwaartekracht – de normale toestand in de interstellaire ruimte – gedragen (Nature Physics, 9 december). Binnenshuis voegen stofdeeltjes zich gemakkelijk samen tot huisstof. Dat komt door een verschijnsel dat adhesie wordt genoemd. Ook in de ruimte zorgt adhesie ervoor dat stofdeeltjes aan elkaar blijven plakken. Grote deeltjes voegen zich juist samen onder invloed van de zwaartekracht – een proces dat cruciaal is voor de vorming van planetoïden en planeten. Hoe je van het een naar het ander komt, was tot nu toe onduidelijk. Normaal gesproken zouden deeltjes met afmetingen van millimeters tot centimeters bij botsingen van elkaar af moeten ketsen. De wetenschappers hebben nu vastgesteld dat deeltjes onder microzwaartekracht spontaan sterke elektrische ladingen ontwikkelen en aan elkaar blijven plakken. Hoewel gelijke ladingen elkaar afstoten, vormen zich daarbij ook samenklonteringen van gelijke lading. Dat komt doordat de ladingen zo sterk zijn dat deeltjes elkaar polariseren en elkaar als een soort magneetjes aantrekken. Een vergelijkbaar proces speelt zich op aarde af bij bepaalde chemische productiemethoden. Volgens de onderzoekers zou dit elektrische polarisatieproces wel eens de reden kunnen zijn waarom het planeetvormingsproces niet vroegtijdig stilvalt. (EE)