Temperatuur van atomen in schokfront supernova gemeten (Astronieuws)

Met het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory zijn voor het eerst nauwkeurige metingen verricht aan de temperaturen van verschillende elementen in het schokfront van een supernova, inclusief zware atomen als silicium en ijzer. Daarbij bleek er - precies zoals theoretisch werd voorspeld - een verband te bestaan tussen die temperatuur en het atoomgewicht van het betreffende element. Voor het onderzoek, deze week gepubliceerd in Nature Astronomy, werden Chandra-waarnemingen aan het restant van supernova 1987A gecombineerd met gedetailleerde driedimensionale computersimulaties van de sterexplosie. Bij de uitbarsting (op 167.000 lichtjaar afstand in de Grote Magelhaense Wolk) werd sterrengas met een snelheid van tien procent van de lichtsnelheid de ruimte in geblazen, waarbij het in botsing kwam met koeler, langzamer bewegend gas dat in een eerder evolutiestadium van de ster al was uitgestoten. In het resulterende schokfront steeg de temperatuur van dat langzamer bewegende gas zo sterk dat het röntgenstraling begon uit te zenden. De bevestiging van de relatie tussen atoomgewicht en temperatuur in de schokfronten rond supernova`s kan in de toekomst gebruikt worden om het supernova-proces beter te begrijpen en te modelleren. (GS)