2028 (De Limburger Regionieuws)

Nepnieuws zal niet woord van het jaar 2018 worden. Vorig jaar legde de term het af tegen `plofklas´ (klas met te veel leerlingen). Dit jaar is er geen nominatie. Ik verwacht dat `blokkeerfries´ gaat winnen. Toch zijn er weinig zaken die me het afgelopen jaar meer bezighielden dan nepnieuws. Of het nu ging om Donald Trump, Brexit, `gele hesjes´, Russische trollen, George Soros, terroristische aanslagen of, ja, de blokkeerfries, er was altijd wel strijd over de vraag wat `de echte waarheid´ was. Over twee weken probeer ik in de oudjaarsbijlage van De Limburger te duiden waarom we, bij ongewijzigd beleid, in 2028 in een informatie-apocalyps zullen zijn beland. Nu over de pogingen die ondergang af te wenden. Ik zal de afgekloven wijsheid `de waarheid bestaat niet´ buiten beschouwing laten. In elke discussie zal op een gegeven moment iemand een als wijsheid vermomd cliché op tafel gooien. `We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden.` `Er is geen eenvoudige oplossing.` Ik doel op inzichtelijke technieken om zo dicht mogelijk in de buurt van de waarheid te komen. Dat is journalistiek. Het uitschreeuwen van meningen zonder onderbouwing is dat niet, ook niet als `echte journalisten´ dat doen. Dat heet actievoeren. De overheid wil volgend jaar in aanloop naar de Provinciale en Europese verkiezingen een campagne beginnen om te waarschuwen voor desinformatie. Vanuit politiek en wetenschap is er kritiek. Moet de overheid dat wel tot haar taak rekenen? Is die overheid soms ook niet leverancier van misleidende informatie? Er bestaan plannen om nieuwsconsumenten en schoolkinderen te helpen `digitaal geletterd´ te worden. Lessen in waarheidsvinding dus. Wat ik verbluffend vind, is dat de media zelf deze ontwikkelingen verslaan (als ze dat überhaupt al doen) alsof het om een willekeurig onderwerp in de 24-uurscarrousel gaat. Alsof het hen niet betreft.