Astronomen ontdekken ultrazware zwarte gaten (Astronieuws)

Een onderzoek aan de röntgenstraling van tientallen reusachtige elliptische sterrenstelsels - gelegen in de kernen van grote clusters - heeft het bestaan aan het licht gebracht van `ultrazware` zwarte gaten. Er was al bekend dat vrijwel elk sterrenstelsel een superzwaar zwart gat in de kern herbergt, maar de nieuwe metingen wijzen uit dat veel van die zwarte gaten minstens tien maal zo zwaar zijn als tot nu toe werd aangenomen. Er lijkt een verband te bestaan tussen de massa van een sterrenstelsel (die eenvoudiger te meten is) en de massa van het centrale superzware zwarte gat. Op basis van die relatie waren de massa`s van de centrale zwarte gaten in de onderzochte sterrenstelsels geschat. Die massa is echter nauwkeuriger vast te stellen door de intensiteit te meten van de röntgenstraling die in de directe omgeving van het zwarte gat wordt opgewetk: hoe meer röntgenstraling, hoe zwaarder het zwarte gat. Die metingen zijn nu uitgevoerd met het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory. De helft van de 72 onderzochte sterrenstelsels blijkt een zwart gat te herbergen dat meer dan tien miljard maal zo zwaar is als de zon. Sommige astronomen spreken in zo`n geval liever over een ultrazwaar zwart gat dan over een superzwaar zwart gat. (Ter vergelijking: het zwarte gat in de kern van ons eigen Melkwegstelsel is ongeveer vier miljoen maal zo zwaar als de zon.) Hoe de zwarte gaten zo zwaar hebben kunnen worden, is onbekend. De nieuwe metingen zijn gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. (GS)