Hete gasslierten rond sterren doen verre quasars twinkelen (Astronieuws)

Als astronomen wat vaker een sterrenkaart ter hand hadden genomen, was deze ontdekking misschien al veel eerder gedaan: de snelle `flikkeringen` van verre quasars worden veroorzaakt door slierten van heet gas, die de ruimte in geblazen zijn door nabije, hete sterren. Quasars zijn de extreem heldere kernen van sterrenstelsels op miljarden lichtjaren afstand. De radiostraling van quasars kan soms fluctueren. Dat `twinkelen` wordt veroorzaakt door gas in de ruimte tussen de quasar en de aarde; het effect is vergelijkbaar met het tinkelen van sterren door trillingen in de aardse dampkring. Met een Australische radiotelescoop zijn nu onverwacht snelle radio-flikkeringen ontdekt in de quasar PKS 1322-110. Eerder werden zulke snelle fluctuaties ook al gevonden in de quasars J1819+3845 en PKS 1257-326. Nu blijkt dat die drie quasars aan de hemel dicht bij nabijgelegen hete sterren in ons eigen Melkwegstelsel staan, respectievelijk Spica (in het sterrenbeeld Maagd), Wega (in de Lier) en Alhakim (in de Centaur). Uit de waarnemingen blijkt dat de radiofluctuaties veroorzaakt worden door dunne slierten heet gas. Blijkbaar blazen deze sterren zulke gasslierten de ruimte in, zo schrijven de onderzoekers in The Astrophysical Journal. Radiale gasslierten zijn eerder ontdekt rond stervende sterren die hun buitenste gaslagen hebben weggeblazen in een zogeheten planetaire nevel. Nu blijkt echter dat jongere, hete sterren ook zulke dunne gasslierten produceren. (GS)