Kameleon-supernova verloor veel massa in korte tijd (Astronieuws)

Vlak voordat hij zijn leven beëindigde in een catastrofale uitbarsting heeft een zware ster in een ver sterrenstelsel in korte tijd één zonsmassa aan gas de ruimte in geblazen. Dat gebeurde enkele tientallen of hooguit enkele honderden jaren vóór de supernova-explosie. Sterrenkundigen hebben nog geen sluitende verklaring voor het merkwaardige gedrag van de ster. In 2014 werd een supernova ontdekt in het sterrenstelsel NGC 7331, op ca. 40 miljoen lichtjaar afstand. De supernova werd aanvankelijk geklassificeerd als Type I (met weinig waterstof). Ongeveer een jaar na de explosie veranderde het licht van de langzaam dovende supernova echter, en bleek uit spectroscopische waarnemingen dat er juist véél waterstof aanwezig was (Type II). Het kameleon-achtige gedrag van de supernova lijkt veroorzaakt te worden doordat de exploderende ster wordt omgeven door een waterstofrijke schil van gas. Nieuwe metingen met de Amerikaanse röntgentelescoop NuSTAR (Nuclear Spectroscopic Telescope Array) hebben nu uitgewezen dat die gasschil ongeveer één zonsmassa aan materiaal bevat, en hooguit enkele eeuwen vóór de explosie uitgestoten moet zijn. In een artikel in The Astrophysical Journal opperen de NuSTAR-astronomen dat er mogelijk nog wat ontbreekt aan onze kennis van de allerlaatste evolutiestadia van zware sterren, want zo`n groot en snel massaverlies wordt niet door de huidige theorieën voorspeld. Het is ook mogelijk dat de evolutie van de ster op de een of andere manier beïnvloed is geraakt door de aanwezigheid van een begeleider. (GS)