Waarom we feiten lastig vinden (FAQT Psychologie)

We noemen het ‘nepnieuws’, of met een nieuw eufemisme ‘alternatieve feiten’, maar het blijft natuurlijk gewoon liegen. En ondanks alle fact checkers, ondanks alle media-aandacht dat sommige feiten helemaal niet blijken te bestaan, geloven veel mensen in deze niet-zulke-ware waarheden. Ze delen ze op internet, ze nemen zelfs de wapens op vanwege deze zogenaamde feiten. De vraag is waarom. De University of Oregon (VS) lijkt daarop het antwoord te hebben. Ze deden een meta-onderzoek naar waarom mensen eenvoudig vast te stellen waarheden negeren en overduidelijke leugens omarmen. De resultaten presenteerden ze dit weekend op de conventie Personality and Social Psychology. Het blijkt dat mensen de waarheid vaak benaderen als een advocaat die een cliënt probeert vrij te pleiten. Ja, edelachtbare, hij heeft een man in elkaar geslagen. Maar hij had een slok op en die ander was ook niet aardig. En hij is mentaal niet helemaal lekker, dus ontoerekeningsvatbaar. Dat hij door is blijven slaan toen die ander al op de grond lag, komt doordat anderen hem aanmoedigden. Zo wordt een dader een slachtoffer en wordt een feit ingebed in allerlei alternatieve waarheden. Bij feiten werkt dat net zo. Klimaatverandering? Ha, die wetenschappers weten ook niets, las ik op Facebook. [...]