Grondeigenaren verdienen betere bescherming bij aanpassing regels onteigening (Rechtspraak.nl)

Garantie rechterlijke toetst ontbreekt in wetsvoorstel Eigenaren van grond worden niet genoeg beschermd in het wetsvoorstel dat onder andere de regels rondom onteigening aanpast. Het voorstel moet worden heroverwogen als er geen garantie komt dat een rechter altijd over een onteigening oordeelt. Dit zegt de Raad voor de rechtspraak in een advies over het wetsvoorstel Aanvullingswet grondeigendom Omgevingswet (officielebekendmakingen.nl). Altijd via de rechterDe Raad waardeert dat  de minister van Infrastructuur en Milieu de regels rondom onteigening eenvoudiger en inzichtelijker wil maken. Onteigening kan worden ingezet om projecten met een groot maatschappelijk belang, zoals de aanleg van een snelweg, te realiseren. Dit vergt een zorgvuldige afweging van belangen: het maatschappelijk belang tegenover dat van de eigenaar. Als de overheid er met de grondeigenaar niet uit kan komen via een zogenoemde `minnelijke overeenkomst´, kan de overheid overgaan tot onteigening. Hiermee kan de eigenaar worden gedwongen tot het afstaan van de grond. Als de overheid wil onteigenen leidt dit in de huidige situatie altijd tot een procedure bij de rechter die de onteigening kan uitspreken terwijl hij tegelijkertijd een schadevergoeding vaststelt die door de overheid moet worden betaald. De rechter is dus altijd betrokken bij de onteigeningsprocedure en controleert of de juiste belangenafweging is gemaakt. De burger wordt daardoor beschermd.BeschermingIn het wetsvoorstel wordt de schadeloosstelling nog steeds door de rechter vastgesteld. Maar anders dan nu is het de overheid zelf die het besluit tot onteigening neemt. Daartegen kan men wel in beroep bij de rechter. De vaste rechterlijke toets wordt dus vervangen door een systeem, waarbij de eigenaar zelf in actie moet komen, als hij het niet met de onteigening eens is. Daarmee ontstaat de mogelijkheid dat iemand zijn bezit verliest zonder dat de rechter eraan te pas is gekomen. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als ieman ...